جمهوری اسلامی افغانستان

وزراعت تحصیلات عالی

پوهنتون هرات

پوهنئی زراعت

 

رهنمای  :  رهنمای شکار وصید حیوانات

 

 

تهیه کننده : پوهاند عبدالرحیم  (( امید ))

استاد : پوهنئی زراعت پوهنتون هرات

سال 1395

 

چکیده

رهنمای صید و شکار حیوانات که شاید برای بعضی لاشخوران وشکمبوها مضحک وخنده آور باشد خصوصا درجامعه ماهستی مادی ومعنوی ، منابع طبیعی وغیر طبیعی از مدت 37 سال به این طرف دستخوش  غارت ، وچپاول  مشتی بی وطن،  خائین ، جلاد ، خون آشام، مزدور، قرار گرفته که به انسان این اشرف مخلوقات نماینده خداوند در روی زمین رحم نمی کنند و به  فجیع ترین وضع انها را می کشند ونابود میکنند چه برسد به حیوانات که پیش ازهمه برای آنها بی ارزش جلوه میکند.

دراین مقاله خواهستم تا اهمیت زنده جانها وحیات وحش را بیشتر مشخص نمایم  تارهنمائی با شد برای دوستداران و محافظان حیات ومحیط زیست انسانی وحیوانی  هدف از تحریر این مقاله فقط رهنمائی صیادان وشکار چیان  داخلی وخارجی است، که به هستی مادی ومعنوی مارحم نمی کنند وغیر مسولانه موجودات زنده را سربه نیست مینمایند تادر رفع این مشکل راه حل پیدا شود

واژه های کلیدی:  حیات ، وجانوران،  شکار، صید،  حفاظت حیوانات وپرنده گان ، قانون حیات وحش،  لهذا این موضوع مسله مهم وشکار حیوانات دراین مقاله مورد برسی قراردادم،

تا هموطنان عزیز به این نعمت بزرگ وسرمایه ملی توجه بیشترنشان دهندازبی جان ساختن سربه نیست نمودن حیوانات وپرندگان بخاطرکسب گوشت و پوست ،تخم ،ناخن ،وشاخ ودندان حیوانات دست بردارندوبه حکمت فلسفه خلقت ارج و احترام قایل شونداین مقاله شامل اهمیت مدیریت حیات وحش مواردمهم قانون صیدوشکارانواع جانوران وحشی ومحدودیت شکارراهای جلوگیری ازنابودی حیات وحش مراحل اخذدفترچه وجوازشکارنرخ ضرروزیان پستانداران پرندگان آب زیان وسخت پوستان وغیره میباشد.

امیدواریم که بامطالعه آن بتوانیم بیشتربه اهمیت خلقت وحیات وحش پی ببریم ودیگران راهم درحفظ ومراقبت آنهاتشویق نماییم .

آهوهان راهرنفس ازتیرهافریادهاست                            لیک صحراپرزبانگ خنده صیادهاست

• صیادان وشکارچیان جزلاشخواران وشکمبوهااند
• اوشما را ازمین ایجادکرد وبه آبادانی درآن گماشت نه به تخریب و ویرانی
• هدف ازخلقت این است که شما را بیازماید که کدام یک نسبت به  دیگری  بهترعمل میکند بهترین شما نیکوکارترین شماست.
  • • • میازار موری که دانه کش است که  جان دارد و جان شیرین خوش است
• هریک از موجودات زنده روی حکمتی آفریده شده است لهذا ماحق نداریم یک موجودزنده راکه مخلوقات خداست سربه نیست یابی جان  نماییم
• فرمان ریس جمهورافغانستان درموردمنع شکاروتحدیدات خریداری متخلفین درسال 1392 صادرشد
• ترحم و حمایت ودوستداشتن حیوانات جز واجبات است.
• درقرآن کریم چندین سوره به نام حیوانات ونباتات نام گذاری شده آنهم به اساس ارزش واهمیت این مخلوقات که شامل سوره الفیل وسوره الناس وسوره زیتون
• ماحاکم وفرمان روای طبیعت نیستیم بلکه جزی ازاین مخلوقات میباشیم.

 

 

مقدمه

برای قانون محیط زیست مصوبه ولسی جرگه به تاسی از حکم ماده نودو هفتم قانون اساسی افغانستان و فرمان تقنینی محیط زیست درجلسه عمومی مورخ 5/9/1385 مشران جرگه داخل 9 فصل و 78 ماده به حیث قانون محیط زیستی تصویب گردیده این قانون دارای حکم ماده پانزدهم قانون اساسی افغانستان به منظور تنظیم امور مربوطه حفظ منابع طبیعی موجودات حیه وغیر حیه از آنها وضع گردیده است.

اهداف این قانون عبارت از حفاظت صحت بشری حیوانی ونباتی و بهبود وضیعت آنها ساختن عمل کرد ایکالوژیکی سیر تکامل آن ساختن منابع ونیاز مندی ها زنده گی فعلی وآینده مربوطه بامحیط زیست حفظ میراث های طبیعی وفرهنگی تسهیل ودرمسیر بازسازی ورشد دراموری اقتصادی ملی که مرجع تطبیق کننده اداره ملی حفاظت محیط زیست میباشد.

پیشرفت تکنالوژی وتوسعه اسلحه های خودکار از یک طرف وعدم احساس مسئولیت برخی از افراد جامعه در مقابل حفاظت از منابع طبیعی وحیات وحش متاسفانه سرعت انهدام ونابودی گونه های جانوری به کمتر از ثانیه رسانده است.

ازانقراض شیر وببرافغانی که آخرین بازمانده های آن فدای هوس های جاهلانه یک عده افراد نادان گردیده اند . هنوز یک قرن نگذشته که زمزمه انقراض یکی از گونهای باارزش این خانواده یعنی یوز پلنک آسیایی بلند شده وکویرهای این سرزمین میرود، که برای همیشه اصلابت وعظمت این گربه زیبای تهی گردد. واین درحالیست که گربه پالاس وگربه شنی دوگونه دیگر ازاین خانواده شدیدآ درمعرض تهدید قرار گرفته است. یوز پلنگ وپلنگ این حیوانات زیبای عرصه های دشتی وکوهستانی سالهاست که از زیستگاهای استان حذف گردیداند، وجمیعت آهووآهوبره نیز به شدت کاهش یافته است. باقوانین ومقرات اگر چه میتوان تا حدود محدودیت فراهم نمود ولی زمانی میتوان حفاظت از تنوع زیستی وحیات وحش موفقیت آمیز باشد که همه افراد نسبت به این امر مهم احساس مسئولیت نمایند دراین میان نقش آگاهی واطلاع رسانی امکان پذیرمیباشد.

دفترچه حاضر که مجموع ای از تعاریف ومقرات مرتبط بامناطق، شکار وصید میباشد درراستای همین هدف وبه منظور آگاهی وبهره برداری همه شکار چیان علاقمندان وعاشقان به حفاظت از تنوع زیستی  این مرز وبوم تهیه شده که امید است مورد توجه این عزیزان قرارگیرد.

آنچه مسلم است ارائه اطلاعات وگزارشات علاقمندان به طبیعت درسفر های خود به عرصه های طبیعی ولایت میتواند درتدوین برنامه های ، حفاظت نگهداری وارتقای کیفت این گونه منابع بیسارمفید واقع گردد. بیسار خوشحال خواهیم شد که با ارسال گذارشات به ارایه رهنمود های خود به معاونت محیط طبعی اداره کل ، مارا درتدوین برنامهای آتی حفظ تنوع زیستی ولایت مرکزی یاری فرمائید،

تعریف مناطق تحت مدیریت پارک ملی: به محدوده از منابع طبیعی کشور اعم از جنگل ، مرتع،  به روشهای طبیعی اراضی جنگلی ودشت وآب وکوهستان اطلاق میشود که نمایان گر نمونه های برجسته از مظاهرطبیعی کشور باشد به ومنظور حفظ همبستگی وضع زنده گی طبیعی آن به همچنین ایجاد محیط مناسب برای تکثیر وپرورش جانوران وحشی ورشد رستنیها درشرایط کاملا طبعی تحت حفاظت قرارمیگیرد.

آثارطبعی ملی:  آثارطبعی ملی عبارت از پدیده های نمونه ونادرگیاهی، حیوانی، اشکال یا مناظر کم نظیر وکیفیات ویژه طبیعی زمین یا درختان کهن سال که یادگاری تاریخی میباشند  و به منظور داشتن محدوده متناسب تحت حفاظت قرار میگیرد.

پناهگاه حیات وحش: به محدوده های از منابع طبعی کشور اعم از جنگل ، مرتع ، دشت ، آب وکوهستان اطلاق میشود که دارای زیست گاه طبعی نمونه وشرایط اقلیمی خاص برای جانوران وحشی بوده به و منظور حفظ ویا احیای این زیستگاه ها تحت حفاظت قرار میگیرد.

منطقه حفاظت شده: به محدوده از منابع طبعی کشور اعم از جنگل ، مرتع ، آب وکوهستان اطلاق میشود که از لحاظ ضرورت حفظ وتکثیر جانوران وحشی یا احیای این زیستگاه ها تحت حفاظت قرار میگیرد.

تالاب : تالاب ( طبق کنوانسیون رامسر ) مناطق مردابی، آبگیر، تورب زار، پیت زار، بصورت طبیعی یامصنوعی، دائمی یا موقت باآب ساکن یا جاری، شیرین تالاب شور وسواحل دریاها که عمق آنها در پائین ترین حد جزر از شش مترتجاوز نکند نیز تالاب اطلاق میشود.

مناطق شکارممنوع: مناطق شکار ممنوع ، مناطق مستعدی هستند که درصورت ایجاد شرایط لازم قادرند بصورت یکی از مناطق چهارگانه ارتقاه سطح پیداکنند این مناطق برای مدت 5 سال از سوی سازمان حفاظت محیط  زیست به عنوان منطقه شکار ممنوع تحت حفاظت قرار میگیرند. درصورت احراز شرایط زیستی پس از اخذ مجوزهای قانونی به عنوان منطقه حفاظت شده یا پناگاه حیات وحش تعین میگردد.

مناطق تحت مدیریت اداره کل حفاظت کشور ما به دلیل قرار گرفتن درناحیه جنوب قاره آسیا بین سلسله کوهای همالیا، آلپ، هندوکش ازتغیرات آب وهوایی گسترده ای برخورداراست. مناطق طبیعی کشور شامل کوها، اراضی بیابانی، مراتع، روخانه ها ، تالاب ها وکویرمی باشد. این کشور متاثراز اقلیم های متنوع وارث تنوع زیستی غنی است. بطوری که حدودی 259 گونه جانور شامل 49 گونه پستاندار 154 گونه پرنده 30 گونه خزنده 4 گونه دوزیست و12 گونه ماهی میباشد وحدود 1336 گونه گیاهی شامل 1019 گونه علفی  151 گونه بوته ای 125 گونه درختچه ای و41 گونه درختی درفهرست داری های این کشور ثبت گردیده است.

حفاظت از منابع طبیعی، حیات وحش وتوسعه زیستگاهای حفاظت شده از جمله اقدامات لازم درحفاظت میحط زیست طبیعی درولایات مرکزی میباشد. به عنوان ذخیره گاهای زیستی تحت مریریت سازمان حفاظت محیط زیستی قرار دارد همچنین وغیراز مناطق چهار گانه فوق سازمان حفاظت محیط زیست به منظور حفاظت قرار میگیرد که درولایات مرکزی 6 منطقه شکار ممنوع بانامهای (دره حاجی ،بند امیر، تالات دشت ناوه غزنی، ناد علی هلمند، واخان ،پامیر.

همچنین از محدوده مناطق جنوب کشور، شرق کشور، غرب کشور داخل محدوده ولایات مرکزی قرار دارد کلیه مناطق مذکورذخیره گاهای زیستی ولایت  بوده قانونآ به عنوان محدوده ای از منابع طبیعی کشوراز لحاظ حفظ به تکثیر نسل جانوران وحشی ویا حفظ واحیای رستنی ها ووضع طبیعی تحت حفاظت محسوب میشود. درنواحی کوهستانی مناطق مذکور حیوانات از قبیل بز، قوچ، ومیش، پلنگ، کبک، تیهو، کرکس، عقاب، ودرنقاط تپهای ماهوری ودشتی قوچ ومیش،  گرگ، روباه، تیهو، خوک، باقرقره، آهوبره، ودرمناطق تالابی درناحیه معمولی، فلامینگو، انواع مرغابیها  مشاهده میشود.

لازم به ذکراست دراین بین ((پازن)) سلطان صخره ها به عنوان نماد تنوع زیستی ولایات مرکزی انتخاب شده است.

موارد مهم قانون شکار وصید:

ماده : هرکس مرتکب اعمال زیرشود به جزای نقدی از یکصد هزار( 100000 ) افغانی یا حبس ازیک ماه تاشش ماه محکوم میشود.

الف :  شکاروصید جانوران وحشی عادی بدون پروانه ومجوز.

ب : شکار وصید بیش از میزان مندرج درپروانه یا خلاف مقررات وخارج ازمحل های مندرج درپروانه.

ج :  حمل، عرضه ، فروش وصدورجانوران وحشی زنده یا کشته واجزای آنها بدون کسب پروانه ویا مجوزاز سازمان .

د : ازبین بردن رستنی ها ازجمله قطع درختان، خارزنی، بوته کنی تعلیف غیر مجاز درمناطق حفاظت شده وپناهگاه های حیات وحش وتجاوز وتخریب دراین مناطق.

ماده 11 : هرکس مرتکب اعمال زیر شودبه جزای نقدی از یک ملیون وپانصدهزار افغانی یا حبس از91 روز تا 6 ماه محکوم میشود.

الف : شکاروصید درفصول وساعات ممنوع مقرر.

ب : مباردت به شکار وصید درمناطق ممنوع ویا خلاف محدودیت ها ممنوعیت هایی که سازمان درحدودی اختیارات قانون خود تعین وآگهی کرده وشکارغیرمجازقرق های اختصاصی .

ج : شکاروصید با وسایل وازطریق غیرمجاز ویا شکار بااستفاده از اسلحه دیگران.

د : تخریب چشمه ها آ بشخورحیوانات درمناطق حفاظت شده وپناهگاه های حیات وحش.

ه : اقدام وصدور و ورود حیوانات وحشی موضوع ماده (7) این قانون بصورت مجاز.

ماده 12 : هرکس مرتکب اعمال زیرشود به مجازات حبس از سه ماه تاسه سال ویا به جزای نقدی از یک میلیون وپانصدهزار افغانی تاهجده ملیون افغانی محکوم میشود.

الف : شکار وصید جانوران وحشی حمایت شده بدون داشتن پروانه ویژه

ب : شکاروصید درمناطق حفاظت شده وپناهگاه های حیات وحش بدون تحصیل پروانه وصید غیر مجاز دررودخانه های حفاظت شده .

ج : ازبین بردن رستنی ها وتعلیف وتخریب درپارکهای ملی وآثار طبیعی ملی وهرگونه تجاوز وفعالیت غیر مجاز دراین مناطق

د : آلوده نمودن آب رودخانه ها، دریاچه ها وتالاب های حفاظت شده چثمه ها وآبشخورها به موادی که باعث آلودگی آب واز بین رفتن آبزیان شود.

ماده 13 : هرکس مرتکب اعمال زیر شودبه مجازات حبس از نودویک روز تا سه سال یا جزای نقدی از یک ملیون وهشتصد هزار افغانی تابیست ملیون افغانی ودر هرصورت تکرار به هردو مجازات محکوم میشود.

الف : شکار جانوران وحشی کمیاب ودرمعرض خطر انقراض ازقبیل جیره، گورخر، گوزن زردایرانی، یوزپلنگ، تمساح ( کورکودیل ) هوبره و میشک ، مرغ،

ب : شکاردرپارکهای ملی

ج : شکاروصید یا کشتار جانوران وحشی با استفاده ازسموم ومواد منفجره وامثال آن وشکار وصیدبه صورت تعقیب بااستفاده از وسیله نقلیه موتوری وهمچنین کشتار آنان به طریق جرکه ومحاصره دسته جمعی وایجاد یا فراهم کردن مقدمات آتش سوزی درپارکهای ملی وآثار طبیعی ملی ومناطق حفاظت شده یا پناگاهای حیات وحش براثربی مبالاتی یاعدم رعایت مقرات محیط زیست ویا تخلف از مقامات دولتی.

درصورت ایجاد آتش سوزی عمدی درپارکهای ملی وآثارطبیعی ملی مرتکب به مجازات های مقرر درماده ( 67) قانون مجازات اسلامی خواهد شد.

هرکس مبادرت به زنده گیری، شکار، خرید، فروش، حمل، نگهداری وصدورپرندگان شکاری از قبیل شاهین، بحری، بالابان ونتیجه کند علاوه برمحکومیت به حداکثر مجازات مقرردراین ماده به جزای نقدی از یک ملیون وهشتصد هزار افغانی تا بیس ملیون بیست ملیون افغانی محکوم خواهد شد.

ماده 15- شروع به شکار جانوران وحشی برخلاف مقررات این قانون قابل تعقیب ومجازات می باشد ومرتکب به حد اقل مجازات مقرر محکوم خواهد شد.

ماده 16 -: درصورت تکرار جرائم پیش بینی شده درموارد 11و 12 این قانون مرتکب به اشد مجازات محکوم خواهد شد.

ماده 17 – وجود حاصله از جرائم مذکور درقانون شکاررو صید جزدرآمد دولت محسوب وبه خزانه داری کل پرداخت میشود.

حیوانات که برخلاف مقررات این شکار یا صید شده باشند، متعلق به سازمان حفاظت محیط زیست  خواهد بود.

ماده 18 -: درمورد جرائم مذکور دراین قانون سازمان ازحیث مطالبه  ضرروزیان ناشی از جرم برحسب مورد شاکی یامدعی خصوصی شناخته میشود.  این نامه قانون شکار وصید ( پروانه های شکاروصید وشرایط آن

 

ماده 19 – پروانه های شکاروصید درقانون به صورت پروانه های عادی ویژه وانتفاعی صادرمیگردد.

ماده 20 – پروانه عادی شکار وصید برای مواردی است که مشمول محدویت ها وممنوعیت های چهار گانه زیر نباشد.

الف – محدودیت وممنوعیت زمانی . ( فصول وساعات )

ب – محدودیت وممنوعیت مکانی . ( پارک ملی – منطقه حفاظت شده وفرق اختصاصی  )

ج – محدودیت وممنوعیت نوعی . ( حیوانات حمایت شده )

د – محدودیت وممنوعیت طریقی ( انواع اسلحه ومهما ت وطریق ووسایل )

ماده 21 – پروانه عادی برحسب درخواست به متقاضیان شکارپستانداران وپرندگان وخزندگان وحشی وآبزیان قابل صید برای یک یا چند دسته یا مجموع آنها صادر میگردد.شکار درمناطق حفاظت شده وقرق اختصاصی وهمچنین شکار حیوانات حفاظت شده با پروانه عادی ممنوع است.

ماده 20- برای شکار درپارکهای ملی ومناطق حفاظت شده وقرق اختصاصی وهمچنین شکار حیوانات حمایت شده پروانه ویژه صادرمیگردد.

ماده 22- پروانه های انتفاعی برحسب مورد برای شکار وصید که جنبه حرفه ای یا کسب یا تجارت داشته باشد وهمچنین برای پرورش وتکثیر وخرید وفروش وصدور حیوانات قابل شکار وصید یا اجزای آن صادرمیگردد.

جانوران وحشی مشمول قانون شکار وصید وطبقه بندی آنها جانوران وحشی مشمول بند (ت) ماده 3 قانون شکار وصید به استناد سویه شماره 168 مورخ 3/6/78 شورای عالی حفاظت محیط زیست به شرح زیر تعین میشود.

 

پستان داران وحشی

گونهای منقرض شده: شیرآسیایی، ببرمازندرانی!

گونهای درمعرض خطر انقراض: یوزپلنگ، گورخر، خرس سیاه، گربه پالاس، گربه شنی، شاه روباه، روباه ترکمنی، انواع دلفین،

گونهای حمایت وحفاظت شده: پلنگ، گوزن زرد افغانستان، سیاه گوش کارال، گربه جنگلی، خرس قهوای، مرال شوکا، جبیر، آهو، انواع قوچ ومیش وحشی، روباه شنی، فک،

گونه های غیر حمایت شده: کل وبزوحشی، انواع سمور، سنجاب، سگ آبی، گرگ، شغال، روباه معمولی، کفتار، گورکن، گراز،خوک وحشی، خرگوش، انواع رودک، نوتریا، انواع موش خرما ، راسو، پایکا ( خرگوش ، موش )

پرندگان وحشی

1- گونه های درمعرض خطر انقراض: پلیکان خاکستری، عروس غاز، قوی کوچک، درنای سیبری،باکلان کوچک، گیلان شاه خالدار، عقاب شاهی، عقاب طلایی، عقاب دریایی دم سفید، عقاب ماهی خوار، هما، شاهین، بحری، بالابان، لاچین، میش مرغ، هوبره، سیاه خروس، مرغابی سرسفید، اردک بلوطی.

2- گونه های حمایت شده وحفاظت شده: پلیکان سفید، فلامینگوها، درناها، قوها، حواصیل ها، لک لک ها، غواص ها، باکلان مارگردن، غاز پیشانی سفید، غازپازردمرغابی تاج دار، مرغابی مرمری، مرغابی  چشم طلائی، مرغابی  سرسیاه، مرغابی  دم دراز، مرگوس ها، اسکوترها، خروس کولی دشتی، بوتیمارکوچک، زنگوله بال، کبک دری، دراج، جیرفتی، قرقاول، کاکائی دودی، کاکائی چشم سفید، یلوه حنایی، مینا، دارکوب سبزراه راه ، کوکوی خالدار، پرستو، بلبل، سارصورتی، کلیه پرندگان شکاری وگوشتخوار ازقبیل سایر عقاب ها، بازها، قوش ها، قرقی ها، کرکس ها، بوف و جغدها، کورکورها، سنقرها، سارگپه ها،

3- گونه های غیر حمایت شده : کبک، تیهو، بلدرچین، کوکرها، باقرقره، ابیا، نوک دراز، توکا، دودوک، کشیم ها، سایر انواع غازها، سایرانواع ،چنگر، کبوتر، فاخته، قمری، چکاوک، زرد پره مزرعه، سار، سهره وسایر پرندگان وحشی که در1 و2 و4 پرندگان وحشی (ب) این آگهی ذکر نشده اند.

گونه های زیان کار: انواع گنجشک، کلاغ سیاه وکلاغ ابلق،

خزندگان وحشی

1- گونه های درمعرض خطر انقراض: تمساح افغانی انواع لاک پشت دریایی

2- گونه های حمایت وحفاظت شده: بزمجه، وارانوس ها، لاک پشت خاکزی، لاک پشت مردابی، افعی دماوندی، افعی تکابی ، افعی زنجانی، کک مار، کورمار خوزستانی.

3- گونه های غیر حمایت شده عادی : انواع دیگر لاک پشت ها انواع سایر مارها.

آبزیان

1- گونه های درمعرض خطر انقراض : ماهی کورغار ( کورماهی ) ، آفیتوس های آب های داخلی.

2- گونه های حمایت شده و حفاظت شده: ماهی آزاد، ماهی قزل آلات، اردک ماهی ، باربوس ها.

3- گونه های غیر حمایت شده وحفاظت شده ( عادی ) : سایر ماهی های آب شوروشیرین که درآب های داخلی ومصب رودخانه ها یافت میشود.

دوزیستان

1- گونه های حمایت وحفاظت شده : سمندرجویباری کشور قورباغه مردابی جنگلی.

2- گونه های غیر حمایت شده ( عادی ) : سایر دوزیستان که در  سایرمناطق طبیعی  کشور یافت میشود.

سخت پستان

انواع خرچنگ، آرتمیا. همچنین انواع پروانه ها درزمره جانوران وحشی مشمول

ماده 3 قانون شکار وصید محسوب میشود.

ممنوعیت ها ومحدودیت ها ی شکار وصید

( زمانی، طریقی، نوعی، کمی وکیفی)

الف- فصول وساعات زمانی :

شکارحیوانات زیر درفصول وساعات ذیل باپروانه های عادی ممنوع است.

1- کلیه پستانداران ، پرندگان وخزندگان قابل شکار از اول حمل تا پایان جوزا ماه به استثناء جانوران آسیب رسان آن هم فقط درمزارع وباغات وموسسات دامداری وتکثیر مصنوعی حیوانات

2- کلیه پستانداران ، پرندگان وخزندگان قابل شکار وابزیان قابل صید به استثنا ء جانوران آسیب رسان از یک ساعت بعداز غروب آفتاب تا یک ساعت قبل از طلوع آفتاب .

3- کل وبز وقوچ ومیش وحشی درمناطق گرمسیری از 15 جدی تا 15 اسد درمناطق سرد سیر از 15 دلو تا 15 میزان  4- کبک ، چیل، تیهو،

5- پرندگان کوکر از قبیل باقرقره ، قویرق، از اول حمل تا اول اسد.

6- انواع مرغابی وغاز از اول حمل تا پایان اسد.

7 – صید آبزیان درآب های محلات هلمند

طبق صورت جلسه وتصممات مورخ 7/12/1369 شورائی عالی فصل مجاز شکار وصید برحسب مورد توسط سازمان واعلان خواهدشد.

طرق ووسایل ممنوعه ( طریقی)

شکار وصید با طرق ووسایل ممنوع است.

شکار با اسلحه خودکار ( مسلسل) تفنگ های گلوله زنی نیمه خود کار بند الف ماده 5 مصوبه !

استفاده از تفنگ سرپرهرگونه اسلحه که کالیبر آن از شش سانتی متر یا 240 انگلیسی کمتر باشد( از جمله انواع های تفنگ های خفیف     ) وچهار پاره برای شکار کل وبز ، قوچ، میش، خرس وپلنگ، استفاده از تفنگ ساچمه زنی وفشنگ گلوله ( تک گلوله ) برای شکار پستانداران وحشی به استثناء خوک وحشی، خرگوش وتشی، جیره استفاده از انداع تفنگ های خفیف برای شکار پستانداران وپرندگان وحشی.شکار پستانداران وحشی از طریق کومه وامثال آن بطور کلی و همچنین ایجاد و استفاده از کومه برای شکار پرندگان وحشی در کنار چشمه ها و آبشخور ها با شعاع 200متر.

6 –   شکار از طریق استعمال هر گونه سموم و مواد مخدر و منفجره.

7 – بستن سد و کلهام در مسیر رودخانه برای صید و صید به این طریق .

8 – شکار از طریق استعمال از هر گونه تله و دام و تور جز برای مرغابی .

9 – استعمال از هر گونه تله و دام و تور برای صید ماهی و شکار بلدر چین با پروانه عادی.

10 – شکار مرغابی و سایر پرندگان آبی با تور هوایی.

11 – تعقیب و شکار پرندگان آبی با قایق موتوری.

12 – تعقیب و شکار جانوران وحشی با وسایل نقلیه موتوری.

13 – شکار پستانداران قابل شکار (وحشی) از طریق جرگه.

14 – شکار و صید از طریق تخریب آبشخور و چشمه.

15 – صید از طریق ایجاد میدان مغناطیسی و جربان برق به هر یک از وسایل مولد برق.

   وسائیل مولد برق

پ  ممنوعیت و محدودیت های نوعی, کیفیو کمی:

1 – زنده گرفتن جانوران وحشی (قابل شکار) بدون تحصیل پروانه ویژه ممنوع است.

2 –  از بین بردن یا برداشتن تخم پرندگان وحشی ممنوع است .

3 – تیر اندازی و شکار از داخل جاده های شوسه و اصلی تا حریم پنجاه  متر از هر طرف آن ممنوع است.

۴ حداکثرتعدادمجازشکارکل وبزمیش درهرمسافرت شکلی باداشتن پروانه عادی شکاری جمعآیک راس ازآنهامیباشد.

(5)زنده گیری بازهاوپرندگان شکاری به هرشکل وبهرحالت ممنوع است.

(6) حداکثر تعدادمجازشکارپرندگان وحشی غیرحمایت شده درهرمسافرت شکارده عددمیباشد.

۷ حداکثرتعدادگرازدرهرمسافرت شکار(فقط توسط اقلیت های مصری واماراتی  درقانون اساسی)یک راس میباشد.

مهمترین راه های جلوگیری ازنابودی حیات وحش تهیه زیستگاه جانوران جلوگیری ازشکارچیان متخلف آمارگیری دقیق ازحیات وحش مناطق محیط ومدیریت حیات وحش حفاظت وحمایت ازگونه های درمعرض خطرتقلیل تعداداسلحه های شکاری متناسب باحیات وحشی قابل () کاهش دام مازادمراتع ومشارکت مردم محلی درامرحفاظت ازمهمترین راهای جلوگیری ازنابودی حیات وحش است که نقش اقشارمختلف مردم ومسئولان دراین امرمهم وضروری است.

مراحل اخذدفترچه شناسایی شکاریان

۱ مراجعه شخص متقاضی وتکمیل فرم تقاضای صدوردفترچه شناسایی شکارچیان.

۲ دستورمدیریت یامعاونت محیط طبیعی اداره کل

۳ اخذوتطبیق مدارک توسط مسئول صدورپروانه اداره کل

۴ مدارک موردنیاز

اصل جوازحمل سلاح ویک برگ فتوکپی پشت وروی جواز

یک برگ فتوکپی شناسنامه وکارت ملی

دوقطعه عکس

واریزمبلغ تعین شده جهت اسلحه ساچمه زنی ویا اسلحه گلوله زنی به شماره حساب بانک ملی وارائه فیش وآویز آن

ارائه دفترچه شناسایی قدیمی (درصورت تمدیددفترچه)

(5)صدوروتحویل دفترچه به متقاضی

مراحل دریافت پروانه شکاروصید

مراجعه شخص متقاضی

دستورمدیریت یامعاونت محیط طبیعی اداره کل

عدم نظردرباره صلاحیت متقاضی درخصوص نداشتن پیشینه مختلف توسط واحدحقوقی اداره کل.

اخذوتطبیق مدارک توسط مسئول صدورپروانه اداره کل

مدارک موردنیاز:

واریزی بهای پروانه به شماره حساب بانک ملی

یک قطعه عکس 4 بر3

دفترچه شناسایی شکاریان ویزه سلاح

اصل جوازحمل سلاح

 

قانون اخذورودیه ازبازدیدکنندگان مناطق تحت مدیریت وموزه هاونمایشگاه ها

برگرفته ازآیین نامه اجرایی مصوب هییت دولت مورخ ۲۹/۱۲/۹۱

بهای بلیط ورودیه نمایشگاه هاوموزه های تاریخی طبیعی برای هرنفر۱۰۰۰ تا۲۰۰۰ افغانی می باشد.

بهای بلیط ورودیه محصلان ودانش آموزان باارایه معرفی نامه معتبرازمراکزآموزشی مربوطه نصف بهای تعیین شده میباشد

پستانداران

بهای بلیط ورودیه به مناطق تحت اختیارمحیط زیست برای افغان ها  به ازای هر ایستگاه حدرو(200)افغانی وهرنفرسرنشین یاپیاده ۱۰۰۰ افغانی وبرای اتباع خارجی به ازای هردستگاه خودرووهرنفرسرنشین یاپیاده (500)افغانی تعیین میگردد.

حق ورودبه مناطق حفاظت شده برای شکارچیان داخلی وهمراهان افغانی (500)افغانی به ازای هرنفروبرای شکارچیان اتباع خارجی ()دالروهمراهان داخلی آنها۲۰ دالرربه ازای هرنفرمیباشد.

این آیین نامه هرسه سال یک باربه میزان نرخ تورم اعلامی بانک مرکزی جمهوری اسلامی افغانستان برای سال افزایش میابد.

نرخ ضرروزیان دررده های پستانداران خزندگان پرندگان آبزیان وسخت پوستان مصوبه ۸/۱۲/۹۱

کمیسیون امورزیربنای صنعت ومحیط زیست هئیت محترم وزیران.

پرندگان
نرخ ضرر و زیان (افغانی)	نام گونه	ردیف
دویست ملیون	شاهین . بحری . بالابان . طولان . لاچین
بیست ملیون	درنای سیبری
پنجاه ملیون	انواع قوش ها. قرقی و پیغو
بیست ملیون	انواع دلیجه . کورکور. سنقر . ترمتای . لیل . انواع دال و سایر پرندگان شکاری
شش ملیون	قو . فلامینکو . پلیکاان . باکلان مارگردن
بیست ملیون	هوبره
بیست ملیون	سیاه خروس
پانزده ملیون	میش مرغ و زنگوله بال
چهار ملیون	قرقاول . لک لک . درنا . جیرفتی . دراج
ده ملیون	کبک دری . عروس غاز مرغابی  مرمری . زاغ بور . گیلانشاه خالدار
ده ملیون و پانصد هزار	آنقوت . طاووسک . غاز . مرغابی سرسفید . خوتکاه هندی
پانزده ملیون	انواع عقاب و هما
هشتصد هزار	انواع مرغابی وحشی . انواع کوکر
ششصد هزار	کبک کبک چیل . تیهو . ابیا. دودوک
چهار صد هزار	انواع دیگر پرندگان وحشی

 

خزنده گان ودوزیستان
ردیف	نام گونه	نرخ ضرروزیان(ریال)
1	تمساح پوزه کوتاه	یکصد میلیون
2	انواع لاک پشت های دریایی شامل:سبز.عقابی.زیتونی.سرخ.چرمی	سی میلیون
3	لاک پشت فراتی	ده میلیون
4	لاک پشت مهمیز دارولاک پشت آسیایی	سه میلیون
5	سایر انواع لاک پشت ها	دو میلیون
6	انواع بزمجه وخارم	ده میلیون
7	گلکوی پلنگی ، مارمولک دونده ،(پلسک)آگامای سروزغی	دوملیون
8	سایر اواع مارمولک ها	یک ملیون
9	سمندر لرستانی.کردستانی وغاری	دو میلیون
10	سمندر آذربایجانی	یک میلیون
11	سایر انواع دوزیستان	پانصد هزار

 

آبزیانوسخت پوستان
ردیف	نام گونه	نرخ ضرروزیان(افغانی)
1	ماهی آزاد و انواع ماهی خاویاری	پنجاه میلیون
2	ماهی کورغار.ماهی گورخری گنو	ده میلیون
3	ماهی قزل الاخال قرمز	دویست هزار
4	ماهی سفید	پانصد هزار
5	ماهی کوکوتوس(ماهی سفید جویباری)	صدوپنجاه هزار
6	سایر انواع ماهی های آب های داخلی	صد هزار
7	مرجان دریایی(هرکیلو)	ده میلیون
8	سیست ارتمیا(هرکیلو)	ده میلیون

 

فهرست سرخ IUCNمهره داران افغانستان

IUCN یا اتحادیه بین المللی حفاظت از محیط زیست. قدیمی ترین وبزرگترین سازمان بین المللی

با هدف حفا ظت از منابع طبیعی در سراسر کره زمین است که بیش از1000تشکیل دولتی و

غیردولتی وتقریبا 11000 دانشمند بصورت داوطلبانه دربیش از 160 کشور به آن همکاری

دارند .آی  یو سی ان از سا ل1963 هرسال فهرست از گیاهان وجانوران  در حال انقراض رامنتشر

میکند که فهرست قرمز ای یو سی ان ( redlist) مشهوراست.

درزیرفهرست گونه های ماره دار افغانی موجود درآخرین نسخه منتشر شده درسال 2012 آورده شده

است.

گونه ها در معرض بحرانی(CR)
نام فارسی	نام علمی
تاس ماهی روس	Acipenser gueldenstaedtii
ماهی شیپ	Acipenser midiventris
تاس ماهی ایرانی	Acipenser persicus
ارون برون	Acipenser stellatus
ارمیاس پلسکه	Eremias pleskei
لاک پشت منقار عقابی	Eremochelys imbricate
کرکس(دال)پشت سفید	Gyps bengalensis

 

 

گونه های در معرض بحرانی(CR)
نام فارسی	نام علمی
فیل ماهی	Huso huso
درنای سیبری	Leucogeranus leucugeranus
سمندر کوهستانی لرستانی	Neurerguskaiseri
گیلانشاه خالدار	Neuregus
سمندر گرگان	Paradactyiodon gorganensis
خروس کلی اجتماعی	Vaneiius gregarious

 

 

 

 

گونه های در معرض انقراض(EN)
نام فارسی	نام علمی
بالا بان	Falco cherrug
اسکوتربال سفید	Melanitta fusca
افعی لطیفی	Montivipera latifii
کرکس مصری	Neophron percnopterus
مرغابی سر سفید	Oxyura leucocephala
پلنگ	Panther tigris
فک خزر	Pusa caspica

 

 

 

گونه های درمعرض انقراض ( en )
نام فارسی		نام علمی
لاک پشت فراتی		Rafetus euphraticus
کوسه سر چکشی		Sphyrna lewimni
کوسه سرچکشی گوژپشت	Sphyrna mokarran
گونه ای ماهی	Tor putitora

 

جانوران منقرض شده درطبیعت ( ew )

نام فارسی	نام علمی
ماهی زیبا ( دریای خزر	Stenodus leucichthys

 

 

گونه های آسیب پذیر (uv )

نام فارسی	Acimonyx jubatus
یوزپلنگ	Anser eryhropus
غاز پیشانی سفید کوچک	Aquila clanga
عقاب تالابی	Aquila heliacal
عقاب شاهی	Calidris  tenuirostris
تلیله بزرگ	Capra aegargus
بزکوهی ( پازن)	Capra aegargus
کوسه ماهی	Carcharhinus plumbous

 

گونه های آسیب پذیر ( vu )

نام فارسی	نام علمی
کوسه دندان قلابی	Chaenogaleus macrostoma
هوبره	Chlamydotis undulate
مرغابی دم دراز	Clangula hyemalis
کبوترخاوری	Columba eversmanni
تمساح پوزه کوتاه		Crocodylus palustris
ماهی کپوروحشی		Cyprinus carpio
گونه ای ماهی خالدارمرجانی		Epinephelus lanceolatus
ماهی کدآتلانتیک		Gadus morhua
آهوی گواتردار		Gazella subgutturosa
سفره ماهی پوزه دراز		Glaucostegus thouin
عقاب ماهی خورپالاس		Haliaeetus leucoryphus
کوسه دندان تیز			Hemipristis elongates
ماهی کورغار			Iranocypris typhlops

 

گونه های آسیب پذیر ( uv )

نام فارسی	نام علمی
کوسه ماهی باله کوتاه پوزه دراز	Isurus oxyrinchus
لاک پشت زیتونی	Lepidochelys olivacea
زرده پردریایی خزر	Luciobarbus brachycephalus
زرد ک	Luciobarbus  capito
مرغابی مرمری	Marmaronetta  angustirostis
افعی زنجانی	Montivipera  albicornuta
خفاش انگشت دراز		Myotis  capaccinii
کوسه پرستار نارنجی		Nebrius  ferrugineus
پرپزبی باله		Neophocaena phocaenoides
سمندر کوهستانی آذربایجان		Neurergus  crocatus
میش مرغ		Otis tarda
قوچ اوریال		Ovis  orientalis
شیر		Panthera leo
سگ ماهی کورغارزی			Paracobitis  smithi

 

گونه های آسیب پذیر ( uv )

نام فارسی	نام علمی
پلیکان پاخاکستری	Pelecanus crispus
باکلان گلوسیاه	Phalacrocorax   nigrogularis
آگامای سروزغی	Phrynocephalus  pericus
نهگ اسپرم	Physeter  macrocephalus
مرجان حبابی مرواریدی	Physogyra   lichtensteini
ماهی گیتاری دماغه دار	Rhina   ancylostoma
کوسه نهنگی	Rhincodon   typus
خفاش نعل اسبی مهلی	Rhinolophus    mehelyi
کوسه پلنگی	Stegostma   meyeni
سفره ماهی کله سیاه	Taeniurops   meyeni
لاک پشت مهمیزدار	Testudo    graeca
لاک پشت چهارچنگالی		Testudo   horsfieldii
سفره ماهی خاردار		Urogymnus  asperrimus
خرس سیاه		Ursus   thibetanus
افعی کوهستانی ایرانی		Vipera   ebneri
زرد پر		Vormela   peregusna

 

نتیجه گیری

از بررسی رهنمای شکار وصید حیوانات به این نتیجه دست میآبیم که حیوانات، پرنده گان ، حشرات، آبزیان، سخت پوستان، خزنده گان، همه روی یک حکمت وضرورت و نیاز خلقت یافته هیچ کدام عبث وبیهوده تکوین نیا فته است. ماانسانها همه مانند دیگر جانوران فقط جزی از این پیکره طبیعت زیبا هستیم نه اختیار داروکدخدا ارباب و صاحب طبیعت که هرچه دل ماخواست بالایی این طبیعت زیبا که خانه کاشانه ای  تمام موجودات زنده است. تطبیق نمایم موجودات زنده اهمیت اقتصادی، فرهنگی، طبیعی، بیولوژیکی، اجتماعی، وجینیتیکی، دارند. که درهرمنطقه جز سرمایه های داخلی این کشوراست. ماهمه سرنشین یک کشتی هستیم حق نداریم بالائی قسمتی که قرار داریم وزنده گی میکنیم آنرا تخریب وویران  کنیم زیرا این عمل   دیگر موجودات زنده را هم متضرر مینماید به قول شاعر

بروقوی شو گر راحت جهان طلبی                         که درنظام طبیعت ضعیف پایمال است

کسی که به مخلوقات خداو طبیعت نتواند سازش وتوافق و همزیستی نماید هیچ گاه نمی تواند به خالق این موجودات دوست باشد دشمنی باطبیعت درواقع دشمنی بامخلوقات خداوند(ج)و به خالق وی است.

پس باید ازاین عمل شنیع وزشت که هرموجود زنده را بیجان وسربه نیست نمایم  و دیگران را هم در راه حفاظت و مراقبت از طبیعت زیبائی خود چه موجود زنده وغیر زنده باشد تشویق به مدد گاری نمایم،

از این خاطر مسله مهم شکاروصید حیوانات را که دراین مقاله مورد برسی قرار دادم تاهموطنان عزیزما بدانند که وظیفه ما  سر به نیست نمودن حیوانات وپرنده گان بخاطر کسب گوشت و پوست، به تخم، ناخن، وشاخ، ودندان حیوانات نمیباشد.بلکه وظیفه اصلی ما حفاظت از طبیعت زیبا وموجودات زنده وغیر زنده است .

 

مآخذ ومنابع مورد استفاده

• گروه نویسنده گان (1384 )قانون محیط زیست افغانستان ، چاپ وزارت عدلیه.
• گروه نویسنده گان (1392 )راهنمای شکار وصید حیوانات ، چاپ سازمان حفاظت محیط زیست ایران.
• امید، عبدالرحیم(1393 )بررسی علل کاهش حیات وحش در هرات ، چاپ ستاره نقره ای
• امید ،عبدالرحیم (1394 )معرفی انواع حیوانات ونباتات اهلی ووحشی افغانستان چاپ عظیمی هرات.
• گروه نویسنده گان ، مقرره منع شکار در افغانستان سال( 1391)چاپ وزارت عدلیه
• حسن یار،سید امیرشاه (1364 )ایکالوژی ا فغانستان پوهنحی زراعت پوهنتون کابل
• اکبری ،عبیدالله(1393 )زولوژی فقاریان انتشارات قرطبه
• کرمی ،منیژه (1388) جانورشناسی مهره داران چاپ دانشگاه شاهد ایران
• امید ،عبد الرحیم (1380 )پارکهای ملی وحیات وحش افغانستان ،چاپ پوهنحی زراعت پوهنتون هرات